Dankzij zijn eigenzinnige beeldtaal, vol verwijzingen naar geschiedenis, mythologie en literatuur, groeide Anselm Kiefer (1945) uit tot een van de grootste kunstenaars van onze tijd. Zijn werk is een lust voor het oog en prikkelt het brein. Hij denkt groots, werkt op monumentale schaal met ongebruikelijke materialen en deinst er niet voor terug om de ongemakkelijke vragen van het leven te stellen. Tijdens zijn solotentoonstelling Bilderstreit bij Voorlinden kun je zijn intrigerende schilderijen, sculpturen, kunstenaarsboeken en installaties zien. Een groot aantal daarvan is nooit eerder vertoond.
14 oktober 2023 - 25 februari 2024
Anselm Kiefer is een onvermoeibare alleseter met oneindig veel interesses. De kunstenaar is altijd op zoek naar nieuwe inzichten en betekenissen. En dat zie je duidelijk terug in zijn gelaagde werk. Daarin verweeft hij Germaanse mythologie, geschiedenis, poëzie, literatuur en filosofie. Hij gebruikt daarbij traditionele en onconventionele materialen, zoals goud, olieverf, stro en lood. Kiefer stelt zijn werken bloot aan de elementen, steekt ze in brand, voegt levensgrote objecten toe of beitelt eerder aangebrachte lagen weg. Zo creëert hij ware symfonieën vol textuur en betekenis, waaraan hij liefst blijft doorwerken. Want een kunstwerk is voor hem eigenlijk nooit klaar.
Anselm Kiefer: ‘Kunst is verlangen. Je komt er nooit bij, maar je blijft aanhouden in de hoop dat het je wel lukt.’
Anselm Kiefer, Winterreise, 2015-2020 – Privécollectie
Foto: Georges Poncet
Wereld van Kiefer
Voorlinden heeft de tentoonstelling Bilderstreit in nauwe samenwerking met de kunstenaar zelf gemaakt. Anselm Kiefer krijgt in Wassenaar alle ruimte om de breedte van zijn oeuvre en interesses te etaleren. De focus daarbij ligt op zijn werk uit de afgelopen vijftien jaar. Zo kun je in Voorlinden dwalen door grootse landschappen, langs sculpturen met meerdere betekenissen en voorbij installaties vol symboliek. Je kunt titels, geciteerde teksten, technieken en materialen analyseren in een poging de poëtische raadsels van Anselm Kiefer op te lossen of gewoonweg dwalen door de wereld die de kunstenaar aan je voorlegt.
Anselm Kiefer: ‘Wat doet de kunstenaar? Hij legt verbanden. Hij knoopt onzichtbare draden tussen dingen. Hij duikt in de geschiedenis, of het nu de geschiedenis van de mensheid is, de geologische geschiedenis van de aarde of het begin en het einde van de zichtbare kosmos.’
Bestel nu de catalogus!
Kun je geen genoeg van Anselm Kiefer krijgen? Koop dan de catalogus Anselm Kiefer – Bilderstreit! Daarin vind je natuurlijk alle kunstwerken en zalen én een tekst van Rudi Fuchs, de bekende kunsthistoricus en oud-directeur van het Van Abbemuseum, Gemeentemuseum Den Haag en Stedelijk Museum Amsterdam. Hij organiseerde de eerste museale tentoonstelling van Anselm Kiefer (in Nederland!) in 1979 en beschrijft waarom hij in Kiefer een baanbrekend kunstenaar herkende.
Naar de webshop
Zeer recent werk
De tentoonstelling bij Voorlinden start met een boekenkast vol loodzware boeken en een geplant korenveld. Vervolgens kom je langs gigantische gouden en loden schilderijen, waarvan de beeltenissen half afgebladderd lijken. Je verdwaalt in een zaal vol vitrines en belandt dan in een winters decor boordevol verwijzingen naar romantische schrijvers en denkers. Aan het einde keert de tentoonstelling terug naar het boek met een selectie kunstenaarsboeken en een aantal schilderijen waaraan Anselm Kiefer afgelopen zomer nog heeft gewerkt – en waarvoor hij bladzijden uit eigen dagboeken heeft gebruikt.
Directeur Suzanne Swarts: ‘Bij Voorlinden ontdek je Anselm Kiefer als de spelende mens, de onbegrensde kunstenaar die blijft onderzoeken, afbreken en opbouwen. Je krijgt zelfs een idee van hoe zijn atelier eruitziet; de schaal van de werken, de diversiteit van de gebruikte materialen, de breedte van zijn passies en interesses. Je kunt je als het ware onderdompelen in de wereld van Kiefer.’
Spelen in puin
Anselm Kiefer werd geboren net voordat de Tweede Wereldoorlog eindigde. Als kind speelde hij in de ruïnes van het naoorlogse Duitsland en bouwde hij huizen van stenen die hij tussen het puin vond. Hij is daarna altijd blijven bouwen en afbreken. Hij was één van de eerste Duitse kunstenaars die eind jaren zestig de recente geschiedenis van zijn moederland onder de loep nam. Aanvankelijk stuitte hij daarom op veel kritiek, later oogstte hij juist veel waardering omdat hij blootlegde wat onbesproken bleef. In de afgelopen vijf decennia heeft hij een oeuvre van formaat opgebouwd en een grote schare fans, van jong tot oud, die hem tot op de voet volgt. Zijn werk is opgenomen in belangrijke museumcollecties over de hele wereld en Voorlinden heeft meerdere werken in de collectie.
Headerbeeld: Anselm Kiefer, Aus Herzen und Hirnen sprießen die Halme der Nacht, 2019-2020, Collectie museum Voorlinden. Foto: Thomas Lannes, courtesy Gagosian